WARSAW GHETTO

The Warsaw Ghetto was the largest of the Jewish ghettos established by Nazi Germany in Warsaw, capital of Poland in the General Government during the German Occupation in World War II. Between 1941 and 1943, starvation, disease and deportations to concentration camps and extermination camps dropped the population of the ghetto from an estimated 450,000 to approximately 71,000. In 1943 the Warsaw Ghetto was the scene of the Warsaw Ghetto Uprising, the first urban mass rebellion against the Nazi occupation of Europe.

The Warsaw Ghetto Uprising was the Jewish insurgency that arose within the Warsaw Ghetto in Poland during World War II, and which opposed Nazi Germany's effort to transport the remaining ghetto population to the Treblinka extermination camp. The insurgency was launched against the Germans on January 18, 1943. The most significant portion of the insurgency took place from April 19 until May 16, 1943, and ended when the poorly armed and supplied resistance was crushed by the German troops under the direct command of Jürgen Stroop. It was the largest single revolt by the Jews during the Holocaust. The cause of the uprising didn’t have any military motive but it was only a desperate act of honorable death.

Getto Warszawskie - getto dla ludności żydowskiej w Warszawie zorganizowane przez okupacyjne władze hitlerowskie w czasach II wojny światowej.

Do dzisiaj zachowały się prawdopodobnie tylko dwa krótkie kawałki muru getta. Znajdują się one w podwórku – pomiędzy posesjami przy ul. Siennej 55 i Złotej 62. Na ulicy Waliców zachował się fragment ściany dawnego budynku browaru (Waliców 11a), który był domem granicznym getta.

W wigilię żydowskiego święta Paschy, 19 kwietnia 1943, wybuchło Powstanie w Getcie. Ostatnie walki ustały do połowy maja.

Powstanie nie miało celów militarnych: biorąc pod uwagę brak jakichkolwiek szans na powodzenie, było desperackim aktem wyboru godnej śmierci z bronią w ręku, jak i odwetu na prześladowcach przez garstkę kilkuset bojowników ŻZW pod wodzą Pawła Frenkla i Leona Rodala oraz ŻOB dowodzonego przez Mordechaja Anielewicza i Marka Edelmana. Było to pierwsze miejskie wystąpienie powstańcze w okupowanej przez Niemców Europie. Bojownicy ŻOB i żołnierze ŻZW używali podczas walki flagi polskiej i żydowskiej.

Powstanie wybuchło na wezwanie Żydowskiego Komitetu Narodowego w momencie, gdy w wyludnionym już getcie znajdowało się tylko 50-60[1] tysięcy ludzi (wobec niemal pół miliona w szczytowym okresie jego zaludnienia). Miało miejsce podczas zarządzonej przez Heinricha Himmlera akcji ostatecznej likwidacji getta, polegającej na systematycznym przeszukiwaniu dzielnicy i wyłapywaniu resztek kryjącej się ludności. Gdy na teren getta weszły niemieckie oddziały wojskowe i policyjne pod komendą gen. SS Jürgena Stroopa oraz wspierające je formacje łotewskie i ukraińskie, powstańcy otworzyli do nich ogień. Żydów było mało, ale ustawiali się w szyki, które sami wymyślili.

Podczas powstania całe getto spalono, a po jego zakończeniu wysadzono Wielką Synagogę na ulicy Tłomackie. Od zburzenia ocalał jedynie kościół św. Augustyna na Nowolipkach, gdyż Niemcy użyli go jako magazynu.

W starciach zginęło ok. 7000 Żydów, ponad 6000 spłonęło żywcem, ok. 50 000 wywieziono do obozu zagłady w Treblince. Straty po stronie niemieckiej - ok. 300 ludzi. Hitlerowcy stracili także 1 czołg i 2 samochody pancerne.