RelatioNet | Forum | Yad Vashem | Jewishgen | School | MyHeritage

środa, 12 maja 2004

WARSAW UPRISING


Warsaw Uprising was a World War II struggle by the Polish Home Army (Armia Krajowa) to liberate Warsaw from German occupation. The Uprising began on August 1, 1944, as part of a nationwide rebellion, Operation Tempest.



By summer 1944, as the Red Army was advancing from the east, the German occupying forces were perceived to be on the defensive in Poland. The Soviets were encouraging the Polish Home Army, directed by the Polish Government-in-Exile in London, to wrest Warsaw from German control; the Germans at that point had a comparatively small military presence in the Polish capital. Hoping to establish a non-Communist post-war government in Poland, the decision was made for the Polish Home Army to attack the Germans in Warsaw in advance of the Red Army, with the understanding that Soviet reinforcements would be available if needed. Indeed, the Red Army entered the Warsaw suburb of Praga, across the Vistula River, late in July, 1944.


On August 1, the Polish Home Army General Bor-Komorovski, with a force of between thirty-five and fifty thousand partisans, attacked the Germans in Warsaw. Joined in the fight by the city's Polish population, they took control of most of the city by August 4. But the Germans sent reinforcements: S.S. police units, a brigade of Russian ex-prisoners, and a brigade of ex-convicts, all of whom Hitler had previously ordered removed from the front because of their excessive brutality. The Polish forces became fragmented and isolated. The Germans pursued the cut-off fighters into the city's refuges--burned out buildings, and sewers--where virtually all the Polish forces perished.


During the sixty-three days of fighting the Red Army, encamped within sight across the Vistula, never attempted assistance. The Soviets refused permission to the Americans and British to use their airfields to drop ammunition and relief supplies. In September, when a German victory seemed certain, the Russians allowed a small amount of ammunition to be dropped in, but it was useless: it was made for Soviet armaments and did not fit the Poles' weapons.


When hostilities ceased, eighty-five percent of the city was razed, and the Polish Home Army annihilated . The Germans deported the remaining population. When the Germans were eventually defeated there were no forces left to oppose Soviet political domination in Poland.


Polish losses amounted to 18,000 soldiers killed and 25,000 wounded, in addition to between 120,000 and 200,000 civilian deaths, mostly from mass murders conducted by retreating German troops. German casualties totalled over 17,000 soldiers killed and over 9,000 wounded. During the urban combat approximately 25% of Warsaw's buildings were destroyed.



Powstanie warszawskie (1 sierpnia – 3 października 1944) – wystąpienie zbrojne przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji "Burza", połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Zakończyło się kapitulacją oddziałów powstańczych.


Od strony militarnej powstanie było wymierzone przeciwko Niemcom, jednak jego strategicznym celem była próba ratowania powojennej suwerenności, przedwojennego kształtu granicy wschodniej poprzez odtworzenie w stolicy Polski legalnych władz państwowych, będących naturalną kontynuacją władz przedwojennych. Miało to uniemożliwić narzucenie Polsce marionetkowych władz uzależnionych od Związku Sowieckiego, zainstalowanych w Lublinie jako Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Wystąpienie w Warszawie miało także zanegować ustalony jeszcze przez aliantów na konferencji teherańskiej pod koniec 1943 nowy porządek polityczny w Europie Wschodniej, zgodnie z którym USA i Wielka Brytania zgadzały się na prowadzoną przez Józefa Stalina politykę faktów dokonanych na ziemiach polskich. W świetle tych ustaleń powstanie warszawskie miało skomplikować podział na strefy operacyjne w myśl którego Polska znajdowała się w strefie operacyjnej ZSRR (przez co wojska aliantów zachodnich ani oddziały pozostające pod ich dowództwem nie mogły tu operować – przewidywano przybycie do stolicy spadochroniarzy polskich z zachodu 1 SBS oraz obserwatorów alianckich).


W obliczu zbliżania się Armii Czerwonej do Warszawy i okolic, jej sukcesów na froncie i pozytywnej oceny jej możliwości dalszej ofensywy, zdecydowano o wybuchu powstania. Jego dowódcy przewidywali, iż powinno trwać zaledwie kilka dni, zaś w rzeczywistości jego walki trwały 63 dni. Straty po stronie polskiej wyniosły około 10 tys. zabitych i 7 tys. zaginionych, 5 tys. rannych żołnierzy oraz od 120 do 200 tysięcy ofiar spośród ludności cywilnej. Wśród zabitych przeważała młodzież, w tym ogromna większość warszawskiej inteligencji.


Po stronie niemieckiej straty wyniosły 10 tys. zabitych, 6 tys. zaginionych, 9 tys. rannych żołnierzy, 300 zniszczonych czołgów i samochodów pancernych. Według zeznań von dem Bacha, złożonych w 1947 roku w Warszawie, wyniosły 10 tysięcy zabitych oraz 7 tysięcy zaginionych i 9 tysięcy rannych – dane te zostały przyjęte przez historiografię.



Podczas walk zburzonych zostało około 25% zabudowy miasta, a po ich zakończeniu, w wyniku celowego burzenia i palenia miasta przez niemieckie oddziały niszczycielskie (niem. Vernichtungskommando), dalsze 35%. Wobec zniszczenia około 10% zabudowy w obronie miasta we wrześniu 1939 roku i 15% w wyniku powstania w getcie warszawskim, pod koniec wojny około 85% miasta leżało w gruzach. Zniszczony został wielowiekowy dorobek kulturalny i materialny.


Brak komentarzy: